Woningtekort een keuze?

‘De crux zit ’m in het vinden van een huis’

Arjan Buurman, van Buurman Makelaardij in Apeldoorn

‘De woonlasten zijn nu uitermate goed betaalbaar. Zeker als je de rente lang vastzet, want die is historisch laag. De financieringsruimte is hoger door de wijzigingen die vanuit de overheid zijn doorgevoerd in 2021. De grens voor de Nationale Hypotheek Garantie is opgehoogd, tweeverdieners kunnen meer lenen, de schenkvrijstelling is dit jaar hoger. Dat geeft allemaal meer ruimte.

Maar de crux zit ’m in het vinden van een huis. Alleen al bij ons kantoor zijn er 1100 mensen aangemeld als actieve zoekers. Het totale woningaanbod in Apeldoorn is klein: zo’n 200 huizen. Sommigen zijn redelijk wanhopig, die kom ik al anderhalf jaar tegen bij de bezichtiging van elk huis dat te koop staat in een bepaalde prijscategorie. Soms nemen ze met minder genoegen dan ze in een normale markt zouden doen. Ik verkocht net een appartement voor 180.000 euro. Het stond twee dagen te koop en er waren veertig aanvragen voor een bezichtiging. Niet alleen starters, maar ook beleggers die bijvoorbeeld een erfenis hebben gehad.

Sinds dit jaar betalen jongeren onder bepaalde voorwaarden geen overdrachtsbelasting meer, terwijl die belasting voor opkopers juist omhoog is gegaan. Toch zie ik dat beleggers zich niet laten tegenhouden, want als ze hun geld op de bank zetten, boeren ze achteruit. En verkopers verkopen in theorie vaak liever aan een jong stel dat blij is met de woning, maar in de praktijk is de zekerheid die opkopers bieden, ook wel aantrekkelijk.’

‘Tiny houses zijn ook heel duur’

Anne Rutgers @rutgers_anne

‘Ik zat dus te kijken naar tiny houses. Want ik wil graag ergens wonen zonder al mijn geld kwijt te zijn aan een huisjesmelker en de kans dat ik in m’n uppie een huisje kan kopen is 0,001%. Tiny houses zijn dus ook heel duur. Anyway: De VVD moet zich schamen.’

‘Prijsstijging na schrappen overdrachtsbelasting’

Carola de Groot, senior-econoom huizenmarkt bij RaboResearch Nederland

‘Het grote woningtekort is deels een erfenis uit de crisis van 2008 tot 2013, toen de bouw van nieuwe woningen stilviel. En recentelijk hadden we de stikstofcrisis, waardoor er minder bouwvergunningen werden afgegeven.

Dat jonge starters nu ondersteund worden door het afschaffen van de overdrachtsbelasting, is geen goede ontwikkeling. Voor de eerste lichting is het leuk, maar het drijft de prijs alleen maar op. De mensen die volgend jaar een huis willen kopen, staan voor nog hogere prijzen. Het verder afbouwen van de hypotheekrenteaftrek, die ook een prijsopdrijvend effect heeft, zou in deze tijd van lage rente een betere maatregel zijn.

De Woningbouwimpuls vind ik wel een goede maatregel van de overheid. De eerste werd aangekondigd in 2019 en de eerste woningen die met een bijdrage hieruit gebouwd zijn, worden vermoedelijk volgend jaar opgeleverd. Het is dus echt een kwestie van een lange adem.’

‘Bestaande voorraad huizen beter inzetten’

Peter Boelhouwer, hoogleraar housing systems, TU Delft

‘Er is niet één oplossing voor de krapte op de woningmarkt, we moeten op meerdere borden gaan schaken. Niet alleen meer huizen bouwen, want dat duurt te lang, maar de bestaande huizen ook beter inzetten en tijdelijke woonvormen organiseren. Ouderen een alternatief bieden als hun woning eigenlijk te groot is, zoals de ‘knarrenhofjes’, een geclusterde woonvorm voor ouderen. Meer alleenstaanden samen in één huis laten wonen. Leegstaande kantoorpanden en winkels transformeren tot woning. Een interessant project is dat van de circulaire demontabele woning, die maximaal vijftien jaar op een bepaalde plaats staat, om vervolgens weer op een andere plaats neergezet te worden. Denk ook aan tiny houses. De enorme woningvraag is met name ontstaan door arbeidsmigratie, dat kun je ook beteugelen. Maar dat is een idee van populistische partijen, niet het mijne. Het zou ten koste gaan van veel welvaart.

Voor de komende paar jaar ben ik pessimistisch. De Woningbouwimpuls van een miljard is veel te weinig. Er zit geen stijging in het aantal bouwvergunningen. Veel burgers dienen bezwaarschriften in bij plannen voor woningbouw, dat helpt ook niet, en de stikstofproblematiek is nog niet opgelost. Starters en middeninkomens zitten tussen wal en schip, doordat het voor hen zowel onmogelijk is om te kopen als om betaalbaar te huren. Dat ze niet in aanmerking komen voor een sociale huurwoning, is wel degelijk rijksbeleid.’

‘Onze steden gaan veranderen’

Maartje Mertens, woningmarktanalist

‘Onze steden gaan veranderen als er de schaarste aan betaalbare woningen niet verandert. Gezinnen trekken weg, kleinere huishoudens en passanten gaan erheen. De regio is nu eenmaal beter betaalbaar voor gezinnen. Bij nieuwbouw moet steeds de vraag zijn waar de meeste behoefte aan is, en niet hoe grond het meeste geld opbrengt.

Door de lage rente stegen de huizenprijzen, ook omdat beleggers koopwoningen voor verhuur gingen kopen. Veel mensen die rond 2008 een huis kochten, konden tien jaar later eindelijk doorstromen. Dat heeft prijsopdrijvend gewerkt. Sinds ongeveer 2015 concurreren beleggers op steeds grotere schaal met koopstarters. Eerst alleen in de steden, maar daarna ook in de regio. Jonge huishoudens zien daardoor niet alleen koopwoningen onbetaalbaar worden, maar ook huurwoningen. Gemeenten proberen daarom splitsing van appartementen en verkamering van huizen tegen te gaan. De G5, grote gemeenten, hebben recent gepleit voor meer ondersteuning van minister Ollongren, bijvoorbeeld om te kunnen optreden tegen malafide verhuurders.’

Bron: Nederlands Dagblad (https://www.nd.nl/opinie/opinie/1018300/woningtekort-een-keuze-#)